In de geschiedenis van stedelijke ontwikkeling zijn er inspirerende figuren geweest die zich verzetten tegen de koude, afstandelijke benaderingen van stedelijke vernieuwing. Jane Jacobs is een van die namen die ons allemaal zou moeten inspireren. Gewoon een heel slimme buurvrouw die zichzelf opleidde tot een van de meest invloedrijke stadsactivisten van de vorige eeuw. Zij zag in New York als een van de eersten in de jaren vijftig en zestig het gevaar in de top-down stadsplanning die buurten vernietigde, waar levendige gemeenschappen ooit floreerden. Jacobs verzette zich tegen machtige stadsplanners die blind waren voor de sociale structuren die een stad tot leven brengen. Ze vocht voor een stad die leefde, ademde en waar mensen elkaar op straat tegenkwamen. Waar het om gaat: zij was iemand uit de gemeenschap die opstond toen het nodig was.
Ook hier in Meezenbroek, hadden we in de vorige eeuw iemand die opstond toen het nodig was. Theo Wassercordt. Wassercordt was een man die de wijk begreep, die de mensen kende, en die vocht voor het behoud van de gemeenschap in een tijd toen de liefdeloze bouwpolitiek van een bestuurder die de bijnaam “De Sloper” had in de jaren tachtig de wijk bedreigde. De inzet van Theo ging niet over stenen en gebouwen, maar over mensen, over buren die voor elkaar zorgden, en over het behouden van de sociale samenhang in de wijk.
Wat Jacobs en Wassercordt met elkaar verbindt, is hun verzet tegen wat we “systemische ongevoeligheid” kunnen noemen. Dit is de neiging van grote, machtige systemen om mensen te reduceren tot cijfers en straten en buurten tot kaarten op een planbord. In deze systemen wordt vooruitgang vaak gezien als iets meetbaars in vierkante meters, nieuwbouwprojecten, of financiële opbrengst. Wat verloren gaat, is de menselijke maat, de lokale kennis, en het sociale weefsel dat een gemeenschap tot een echte leefomgeving maakt.
En nu, als we kijken naar de manier waarop organisaties zoals Vincio Wonen hun werk doen, zien we dezelfde gevaren opdoemen. Ondanks goede bedoelingen, lijkt het systeemdenken door te sijpelen in elke beslissing. De focus ligt op efficiency, op schaalbare oplossingen, en op abstracte concepten van modernisering. Maar waar blijft de aandacht voor de mensen die in deze wijken leven? Waar is de waardering voor de sociale structuren die al decennia bestaan? Het risico is dat in het streven naar vooruitgang — die van een gezonde, veerkrachtige gemeenschap — uit het oog verloren wordt. En dat is datgene waar Francis Leschot en Dennis Lamers zich opnieuw in Oud-Meezenbroek tegen verzetten. Tegen de dreigende sloop van 90 monumentale woningen en tegen het systemische denken van Vincio. Men moet niet onderschatten wat deze twee buurtactivisten doen en betekenen. Bewoners en huurders begrijpen vaak maar moeizaam wat er gebeurt en kunnen het niet doorgronden, maar voelen het wel haarfijn aan. Tegelijkertijd zijn ze nauwelijks in staat om zich te verzetten of het te verwoorden. En leggen zich uit onmacht neer tegen de intimiderende overmacht van het systeem. Francis en Dennis geven de buurt opnieuw een stem, leggen zich niet neer bij de overmacht. Zij zijn beide de nieuwe Theo Wassercordts van Oud-Meezenbroek.
