Enkele weken geleden haalde ik in het eerste deel kort het morele kompas aan van PVV of FvD als partijen die mensen proberen te verdelen en in te spelen op angst en onderbuik. Partijen die het systeem proberen te vergiftigen met haatzaaien. Even later werd het duidelijk dat deze twee partijen hun intrede in de Heerlense politiek gaan doen. Dat de komst van liefst twee rechts-populistische partijen de boel flink gaat opschudden, daarover bestaat naar mijn idee geen twijfel. Nu ben ik niet tegen opschudden, helemaal niet, ons partijprogramma voor 14, 15 en 16 maart probeert dat ook. Maar het is kwaad kerseneten met de twee intredende partijen. Waarom? Omdat deze partijen hard op weg zijn Nederland nog verder te verdelen, gevoed door de onvrede over 40 jaar neoliberalisme.
Wat versta ik onder populisme? Populisme is naar mijn idee meer dan alleen kritiek hebben op heersende elites en gevestigde orde. Er is namelijk niets mis met degenen in de gaten te houden die aan de knoppen zitten. Maar op het moment dat men zich openlijk (PVV) of impliciet (FvD) presenteert als de vertegenwoordiger of vertolker van “het echte volk” of “de zwijgende meerderheid”, dan wordt het toch een ander verhaal. Op zich lijkt ook dat onschuldig, maar het ondermijnt de democratie sluipenderwijs. Want als men beweert dat alleen zij de rechtmatige vertegenwoordigers van het volk zijn dan betekent dat ook dat andere vertegenwoordigers dat niet zijn, of slecht, corrupt en achterbaks. Wilders noemt Kaag een terroristen-liefhebber, of de Tweede Kamer een nepparlament. Ongevaccineerden zijn volgens Baudet “de nieuwe joden”, en de “wegkijkende uitsluiters” zijn volgens hem “de nieuwe nazi’s en NSB’ers”. Maar ook hier: alle populisten gebruiken deze taal, kijk maar naar Trump.
Het wordt pas écht link als populisten stellen dat wie het niet met hen eens is, niet tot het echte volk behoort. Dat is nog erger dan polarisatie. Het is een scherpe lijn in de bevolking trekken. Met de bedoeling het volk, of wat daarvoor doorgaat, terug te brengen naar de eenheid en puurheid van weleer die door de EU, door immigranten en door klimaatbeleid om zeep wordt geholpen. Dat leidt volgens Baudet tot “oikofobie”, angst voor je eigen thuis. Het ooit joods-christelijke en klassiek-humanistische thuis, dat hersteld moet worden. Voor de échte Nederlanders. Door echte Nederlanders te benoemen gebruiken ze een soort etnisch definiëren om het begrip “volk” inhoud te geven. Echte Nederlanders, dat is óns volk. Dat doen Baudet én Wilders. En degenen die het niet met hen eens zijn worden weggezet als onrechtmatig (nepparlament) en mogelijk buiten de wet gesteld (tribunalen).
Wat gebeurt er als deze partijen het voor het zeggen krijgen? Je bent voor of je bent tegen en als je tegen bent en we krijgen het voor het zeggen: wee je gebeente. Zie de uitspraak nota bene in de Tweede Kamer over “tribunalen”. Minderheden zullen niet langer de gelijkheid van de wet genieten (ministerie tegen islamisering). En drie keer raden wie de grote held is van de fakkelzwaaier voor de deur van Sigrid Kaag. Juist. Baudet. Als deze ooit aan de macht komt, democratisch, dan krijgen we geschiedenisles vrees ik.
Het programma van PVV in Heerlen in meer plaatjes dan praatjes en het is alles in de lijn van het landelijke verkiezingsprogramma. FvD heeft het programma nog niet gepubliceerd. Maar het voorgaande is voor de PvdA Heerlen in elk geval reden geweest om op voorhand voor de kiezers héél duidelijk te zijn: wij werken niet samen met FvD en niet met PVV. Niet in coalitie, niet in oppositie. Reden: het zijn ondemocratische partijen die de democratie en rechtstaat in woord, geschrift, daad en plakkaat ondermijnen.