Column voorzitter Volmar Delheij over de verkiezingen 2023: de VVD is geen graad beter dan de PVV.

14 september 2023

We weten dat het aanwijzen van zondebokken in de geschiedenis niet de fraaiste kant van de mensheid heeft laten zien. Toch wordt dit op angst zaaien gebaseerde paardenmiddel nog steeds van stal gehaald. We kennen hier te lande de jarenlange hetze van Wilders tegen moslims. Je zou er bijna gewend aan raken, maar gelet op het nog steeds forse aantal stemmers op de PVV mag je hier toch van een groot maatschappelijk probleem spreken.

Was de move van Rutte om het kabinet te laten ploffen op het migratievraagstuk al een donderslag, zeker gezien het relatief kleine percentage asielzoekers waar het eigenlijk om gaat, het verkiezingsprogramma van de VVD voor 22 november is op dat punt ronduit verbijsterend. Ik vind het zelfs beschamend voor een partij die vrijheid en democratie propageert. Maar dat dus niet hanteert. Het belangrijkste verkiezingsthema van de VVD is asiel en immigratie. Het motto van het programma is “Ruimte geven, grenzen stellen”. Dat laatste lijkt niet bepaald een liberaal standpunt. Vraag is voor wie die grenzen bedoeld zijn. Immigranten en asielzoekers dus. Wel een beetje heel raar als je bedenkt dat het allergrootste deel van de immigranten afkomstig is uit de EU waarin we als Nederland gewoon afspraken hebben gemaakt over vrij verkeer, vrije vestiging en vrije mogelijkheden voor werk. Dus daar kan een strenger beleid niet voor bedoeld zijn. Het zijn dus de kansarme asielzoekers die met een nieuwe flinkheid aangepakt worden. Maar we spreken hier van 13% van de totale immigrantenstroom. Dat is 0,06% van de totale Nederlandse bevolking.

Wat zegt het programma van de VVD hier bijvoorbeeld over: opvang wordt (nog meer) versoberd, bewijslast voor recht op verblijf ligt voortaan bij de asielzoeker, telefoons worden voortaan uitgelezen, alle asielvergunningen worden tijdelijk. Hannah Ahrendt draait zich bij zoveel rechteloosheid in haar graf om als een ventilator.

Van de Grote Afbraak van de publieke voorzieningen die sinds de jaren dertig van de vorige eeuw hebben geholpen de Grote Depressie te bestrijden, de Nazi’s te verslaan, de armoede weg te nemen en de eerste mens op de maan te zetten is de VVD in Nederland uiteindelijk de geïnstitutionaliseerde politieke culminatie daarvan. Na de kabinetten Lubbers, Kok, Balkenende en de neoliberale explosie van vier kabinetten Rutte zijn de vroeg 20e-eeuwse politieke doelen als emancipatie, gelijkheid en verheffing verdrongen door de allesoverheersende noodzaak om de doelmatigheid van de staat te vergroten en dus publieke voorzieningen af te breken. De markt kan alles beter, goedkoper en sneller. Met de samenleving als verliezer, een onmachtige staat afhankelijk van de consultancy-industrie en een almachtige markt. Dat begint iedereen na de covid en nu de klimaatdiscussie wel door te krijgen. Zonder fitte en sturende staat lossen we de problemen niet op. Ook de VVD begrijpt inmiddels dat er een andere wind begint te waaien. Maar die 180 graden-wending zou hen totaal ongeloofwaardig maken en het heilige geloof in de marktwerking zit nog diep in de “nieuwe” VVD van Yesilgöz verankert. En dus is de focus op de relatief onbelangrijke asielproblematiek een wanhoopspolitiek en bangmakerij van de meest wrange soort. Net als bij de toeslagenaffaire gebaseerd op hardnekkig ongefundeerd wantrouwen. Zie daarvoor het verhoor van oud-minister-Henk Kamp. Zijn misplaatste overtuiging dat rechtvaardigheid en vrijheid ook deugdzaamheid moet omvatten leidde tot zijn uitspraak dat het gewoon logisch is dat hoge boetes preventief werken en dat dus de toeslagenwet in orde was. Dat mensen daar ongeveer PTSS aan hebben overgehouden doet er niet toe. En er is ook geen aanzuigende werking zoals Yesilgöz beweert. Asielzoekers komen vooral vanwege veiligheid of gezinshereniging. Over de expats die met belastingvoordelen wonen in Amsterdam extra onbetaalbaar maken hoor je haar nergens over. Dat zal wel een te kleine groep zijn.

Ergo: het is alles bangmakerij. De VVD is niet meer rechts-liberaal maar rechts-populistisch. Net als de PVV.